VELIKI RADINCI – Poreklo stanovništva sela Veliki Radinci, opština Sremska Mitrovica. Prema studiji Miloša Đ. Škarića “Dvanaest sela u Fruškoj gori”
Koliko se iz zapisa crkvenog moglo doznati, vidi se, da su se ovde stanovnici doselili na početku XVIII stoleća. Selo V. Radinci pre toga doba nije se nalazilo na današnem mestu nego je nekoliko kuća bilo put Mitrovice, gde su danas njive, od kojih su ostala imena Selište i Crkvine.
Pripoveda se, da je bio nekakov bogat čovek, koji je, razabrao, da okolica ima valjanu pašu, te načinio kao neke salaše. Ovome se pridruže još neki i tako obrazuju maleno selo. No kako je kroz današnje mesto V. Radince vodio put upravo u Osijek, i kako su tada svakih vašara gornji trgovci, koje su oni zvali „krtari“ i „paloci“ prolazili češto i gonili silna krda marve, svinja i ostale stoke, to se i oni povuku na taj drum i osnuju Velike Radince.
Selo ovo leži u krasnom položaju gotovo na podnožju Fruške gore koja se prostire severno; južno pak leži grad Mitrovica, a istočno Ruma.
Duž sela romori velik i lep potok, koji se obrazuje iz više vrela, što se nalaze uz samo selo, te se natapajući livade uliva u Savu.
Koje trgovina, koje lep položaj i rodnost zemlje, a koje lakoća zasluge i ekonomni rad obogatiše ove ljude, a obližnje varošice Mitrovica i Ruma davahu im dobra upustva te nabrzo iziđoše na glas sa dobre i racionalne ekonomije kao bogati razumni i napredni ljudi. Nabrzo su podigli hram u slavu sabora Arhangela Gavrila. No ne ostadoše tada samo pri gradnji hrama, već kako oko crkve beše dosta prostora, sagradiše uskoro i školu. Kao glavni prilog za njezino izdržavanje bio je drugi tas crkveni, koji se punio pri bogosluženju liturgije nedeljom i scecem, poglavito o Sv. Savi, a to se smatralo kao školski fond, jer ovo selo leži u ravnici, te oko njega nema ni bregova ni dolina; a isto tako nema ni šuma.
Njive i livade: Gornje i donje deonice, Klisine (jer je oklisak ukraj atara), Putevi (tu je nekad bio put).
Vinograd leži u rudini Čovinac, posve je u ravnici.
Srpskih kuća danas u Radincima ima 148, porodica 75, a broj duša 900. Danas su starosedeoci gotovo sasvim iščeznuli, njihova su mesta i kuće zauzeli ponajviše Bačvani. Da su tako propali, tomu ima više uzroka, a najglavniji je, kako kažu, veliki nemoral.
Porodice:
Agičević – Đurđic
Alargić – Nikoljdan (iz Vrbasa u Bačkoj)
Alimpijević – Đurđevdan (iz Srbije pre 10 godina)
Andrić – Stevanjdan
Bikicki – Jovanjdan
Borđoški – Aranđelovdan (iz Silbaša)
Bošnjak – Jovanjdan
Bošnjaković – Jovanjdan
Buđanovac – Sveta Petka
Bugarski – Lučindan
Čakunak – Nikoljdan (iz Tovariševa u Bačkoj)
Ćirić – Nikoljdan
Davidović – Jovanjdan
Đorđević – Đurđevdan (iz Rume)
Đuričić – Nikoljdan (Bačvani)
Igrić – Lučindan
Ivanković – Jovanjdan
Janošević – Nikoljdan
Jelisijević – Đurđic
Jeremić – Stevanjdan
Jovanović I – Nikoljdan (iz Rume)
Jovanović II – Sveta Petka (Cigani)
Jurišin – Jovanjdan
Karalić – Đurđevdan (iz Laćarka)
Kljajin – Lazarevdan (Bačvani)
Kockarević – Aranđelovdan
Kostić – Nikoljdan (iz Čalme)
Krasojević – Jovanjdan
Krstić – Nikoljdan
Kurekan – Sveta Petka (iz Banata)
Laćarac – Mratindan
Lapčević – Sveti Pantelija
Lerin – Lazarevdan (iz Sivca u Bačkoj)
Lukić – Jovanjdan (iz Čalme)
Ljubinović – Jovanjdan (iz Zemuna)
Maletić – Jovanjdan
Mandić – Sveti Ignjatije (Bačvani)
Mihajlović I – Jovanjdan
Mihajlović II – Stevanjdan (iz Tovariševa)
Milić – Nikoljdan (iz Pivnica u Bačkoj)
Milinković – Đurđic
Mirosavljević – Đurđevdan
Mišković – Miholjdan
Mitrović – Nikoljdan (iz Šašinaca)
Mraović – Nikoljdan
Obrenović – Lazarevdan (Bačvani)
Pantić – Nikoljdan (iz Rume)
Pavkov – Nikoljdan (iz Sivca u Bačkoj)
Pavlićev – Lazarevdan (iz Silbaša u Bačkoj)
Pavlović – Nikoljdan (iz Rume)
Perić – Đurđevdan (iz Pivnica)
Perišin – Sveta Petka (iz Banata)
Pivarski – Sveti Alimpije
Plavšić – Miholjdan (iz Sivca u Bačkoj)
Popov – Nikoljdan (iz Tovariševa)
Popović – Lazarevdan (iz Pivnica)
Radivojkov – Đurđevdan (iz Obrovca u Bačkoj)
Radosavljević – Mitrovdan (iz Silbaša)
Rakić – Stevanjdan
Ratkelić – Jovanjdan
Ristić I – Nikoljdan
Ristić II – Đurđevdan
Savin – Đurđevdan
Stanišić – Đurđevdan (iz Ležimira)
Stanojev – Đurđic (iz Tovariševa)
Stepančević – Andrijevdan
Suvajčić – Mratindan
Tomić – Sveti Toma (iz Stapara u Bačkoj)
Vasić – Jovanjdan (iz Šuljma)
Vrsajkov – Mitrovdan
Vukadinov – Nikoljdan (iz Tovariševa)
Vukosavljević – Nikoljdan (iz Manđelosa)
Zarin – Stevanjdan
Živanić – Đurđic
God. 1777. u Vel. Radincima bile su ove porodice kojih danas nema, jer su izumrle: Markov, Milošević, Ercegovac, Panaotović, Atanacković, Jovanov, Knežev, Ivković, Čizmić, Milovanov, Pavić, Mačvanin, Tanackov, Horvat, Čavić, Babić, Milinov, Inđić, Nikoletić, Teodorović, Slakić, Kazimirović, Đukić, Gergurević, Aleksić, Žurković, Martinački (po njima se zovu Martinačke njive), Vasović, Starčević, Dević, Bačvanin, Mijatov, Petrović, Perjičić, Krnjić, Jeftić, Spasojević, Čorak, Vladisavljević.
Današnje Igriće zovu Kalauzovi, jer je Igrić ušao u kuću Kalauzovu, koja je izumrla; a tako isto današnje Mraoviće Slakićima.
IZVOR: Miloš Đ. Škarić “Dvanaest sela u Fruškoj gori” (Objavljeno u Zborniku za narodni život i običaje južnih Slavena, broj 24, JAZU, Zagreb, 1919, str. 267-269.
